AMDAM, STIG

Telavågtragedien i 1942 fortald gjennom vitnesbyrda til dei som opplevde det.
Eit dokumentardrama med Liv Bernhoft Osa, Lasse Lindtner, Reidun Melvær Berge og Sturla Alvsvåg

Etter at tyskarane okkuperte landet vårt, flykta fleire tusen nordmenn med fiskebåtar over Nordsjøen. Dei fleste for å verve seg til dei britiske styrkane. Fiskeværet Telavåg på Sotra vart ein sentral utreisestad. Då okkupantane avslørte dette, hemna dei seg frykteleg og utsletta heile bygda.

Denne kollektive straffinga av eit heilt samfunn er eit av dei verste krigsbrotsverka på norsk jord. Det blir sagt at ingen norsk by eller bygd måtte lide så mykje for vår fridom som Telavåg. I vår framsyning forsøker vi å fortelje om dette vesle samfunnet si dramatiske skjebne gjennom tidsvitna sine eigne beretningar.

​

Skodespelet handlar på den eine sida om eit ytre ras. Det aldrande søskenparet Åse og Paul bur på ein avsides gard, der det er varsla ras. Samstundes syner stykket oss den oppløysinga eller raset eit menneske kan oppleve i sitt indre. Åse har ikkje høyrd frå sin Dag på to år. Ein førjulsmorgon kjem han att. Dei blir dregne inn i ein dramatisk kamp om sanning og løgn, fortid og framtid.

​

«Over ti menneske er truleg omkomne etter ein eksplosiv brann i Sunnfjord i natt. Brannen vart påsett og ein 21 år gamal mann frå staden er mistenkt. Det er ikkje opplyst om mannen er blant dei omkomne. Politiet er sparsam med informasjon, men ser på ugjerninga som planlagd. Årsak eller motiv er ikkje kjent.»

Gjerningsmannen er Mads Trodal, hovudpersonen i Fjordmann. Han er ein stille og roleg gut som bur heime hos mor si. Ei natt gjer han så heilt uventa denne djupt rystande handlinga. Kvifor? Kva dreiv han? Kva skjedde?

Fjordmann viser gjennom intervju, monologar og scener dei hendingar og handlingar som ligg før ugjerninga, og avdekker lag for lag kva som tving ho fram. Framsyninga er eit forsøk på å forstå, ikkje å forsvare. Det er berre ved fordomsfritt å gjere oss kjende med frykta og hatet enkelte menneske har til omverda og medmenneska, at vi kan hindre at noko slikt skjer. (Tekst: teatervestland.no)

Stykket er basert på en sann historie og handler om arrestasjonen av sytten jøder i Bergen i 1942. Vi møter Cecylie og barna hennes Oskar og Berta som kommer flyttende til Møhlenpris i 1940. Dramatiske hendelser tvinger dem til å søke tilflukt i storbyen. Her blir de kjent med den velstående familien Beyer og søskenparet Knut og Nini

De tyske familiene var lovet en billett til et nytt liv i Amerika, men ble grovt utnyttet av den kyniske kapteinen og seilte rett inn i en dødbringende høststorm. Med brukket mast drev skipet langs norskekysten og det endte til slutt utenfor Bergen – en fattig by med 18.000 innbyggere. Hvordan skulle man ta imot de mange i nød? (Tekst dns.no)

​

Simon (20) vervar seg som soldat i ein norsk NATO-styrke. Men når han kjem heim att, finn han seg ikkje til rette. Gjensynet med kjærasten, Eva, blir heller ikkje som dei hadde håpt. Simon veit ikkje lenger kva han vil med livet. Brått ei natt blir han arrestert og kasta på glattcelle, skulda for ei avskyeleg handling. Simon nektar, men etter.forskaren Irma har grunn til å tvile på hans forklaring. Som i eit kriminaldrama, med intense avhør og tilbakeblikk, blir ei skremmande historie avdekka lag for lag

Ein tilårskomen sauebonde svarar på brevet frå elskarinna som bad han flytta med henne til byen ein gong i tida. Det har teke lang tid å svara, og det er mange val som må svarast for. Han flettar slarv frå bygdelivet inn i saftige forteljingar om det han kallar paringstida i livet sitt. Gamal kjærleik og erotiske minne blandar seg med soger om gløymde lik, lågføtte vêrar og dagen då Farmall-traktoren kom. Svar på brev frå Helga, er historia om det livet som aldri vart realisert og dei vala me tek. Om den tapte kjærleiken, men også om ein tapt kultur, slik me ser han gjennom auga til sauebonden Bjarne (www.adlibris.com).